ملکه عصمتعصمت ملکه‌ای ربانی، بازدارنده از گناه و لغزش است. ۱ - تعریف عصمتعصمت در لغت به معنای منع آمده ۱.۱ - عصمت لطف الهي استعصمت در اصطلاح عبارت است از لطف خدا بر بنده که مانع ترک واجبات و ارتکاب محرمات می‌گردد، بدون آنکه از او سلب قدرت کند ۱.۲ - عصمت ملكه نفسانى استعصمت در حقیقت ملکه‌ای ربانی است که مانع ارتکاب معصیت و میل به گناه، با قدرت بر آن می‌شود.از آن در باب اعتقادات برخی کتب فقهی و نیز باب حدود سخن گفته‌اند. ۱.۳ - عصمت نوعى از علم استعلامه طباطبايى ذيل سوره نساء آيه ۱۱۳ می فرمایند: از ظاهر اين آيه بر مى‌آيد، آن چيزى كه عصمت به وسيله آن تحقق مى‌يابد و شخص معصوم به وسيله آن معصوم مى‌شود نوعى از علم است. علمى است كه نمى‌گذارد صاحبش مرتكب معصيت و خطا گردد. و به عبارتى ديگر علمى است كه مانع از ضلالت مى‌شود. هم چنان كه (در جاى خود مسلم شده) كه ساير اخلاق پسنديده از قبيل شجاعت و عفت و سخاء نيز هر كدامش صورتى است علمى كه در نفس صاحبش راسخ شده و باعث مى‌شود آثار آن بروز كند. و مانع مى‌شود از اينكه صاحبش متصف به ضد آن صفات گردد. مثلا آثار جبن و تهور و خمود و شره و بخل و تبذير از او بروز كند. ۲ - عصمت پیامبران و جانشینان آناناز ضروریات مکتب شیعه دوازده امامی، اعتقاد به معصوم بودن پیامبران و جانشینان ایشان است. چنان که از ضروریات مکتب شیعه اعتقاد به معصوم بودن دوازده امام علیهم السّلام و حضرت صدیقه کبری ، فاطمه زهرا علیها السّلام است. خدای تعالی در آیه تطهیر با صراحت به عصمت ایشان شهادت داده است. مقصود از معصوم بودن، محفوظ و مصون بودن آنان از هر گناهی است؛ بزرگ یا کوچک؛ به عمد یا از روی سهو و فراموشی. اعتقاد به عصمت پیامبران و نیز اهل بیت علیهم السّلام واجب و انکار عصمت آنان از سوی فردی شیعی موجب ارتداد و کفر وی می‌شود. [۱۰]
لوامع صاحبقرانی، ج ۱، ص۲۴.
۳ - عصمت فرشتگاناعتقاد به معصوم بودن فرشتگان از ضروریات مکتب شیعه امامی است. ۴ - پانویس۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۳۹۴، برگرفته از مقاله«عصمت». |